Vojo Kushi

Vojo Kushi (August 3, 1918 – October 10, 1942) was an Albanian and Yugoslav communist guerilla fighter (partisan) and one of the founders of the Communist group based in Shkodër, following the Italian occupation of Albania in April 1939. He was proclaimed a National Hero of Yugoslavia by the Yugoslav communist government on February 12, 1945, and then a Hero of Albania by the Albanian communist government in 1946.

Life

Kushi (Serbian: Kušić), was born in 1918, in Vrakë, near Shkodër, into a local Serb family (see Serbs in Albania).

Following the Italian occupation of Albania in April 1939, the first communist revolutionary organization was established in Shkodër (Shkodër group), by brothers Vaso and Branko Kadija (Kadić), Vojo Kushi (Kušić), Jordan Misja (Mistović), Ivo Jovanov, Vojin Dragović, Petar Bulatović and Vasil Shanti (Santić). The other organization, estalished in Korçë (Korçë group), was united into one on November 8, 1941, in Tirana, at the house of Bojko Lazarov, hence forming the Communist Party of Albania.

Kushi was sent by the Albanian government for education at the Military Academy in Belgrade, in Yugoslavia. Before his return to Albania, he joined the Yugoslav Partisans and became a member of the Communist Party of Yugoslavia. He participated in an operation in the winter of 1942.

The Albanian fascist regime sentenced the communist fighters to death, thus, in Tirana, Kemal Stafa and Kushi were killed by the carabinieri; in Shkodër, Branko Kadia, Jordan Misja and Perlat Rexhepi, including others.

Legacy

An Albanian documentary about him, Vojo Kushi (1969), was made.

In Novi Banovci, Serbia, a street is named after him. In Stara Pazova, Serbia, a football club is named after him.

Annotations

• Name: His given name, Vojo, is a shortened form of Vojislav. His surname, Kushi, is the Albanized form of Serbian Kušić (Serbian Cyrillic: Кушић. His full name in Serbo-Croatian: Vojislav "Vojo" Kušić. In Serbo-Croatian sources his name is written Vojo Kuši (Serbian Cyrillic: Војо Куши), or Vojo Kušić (Војо Кушић), and less commonly as Voja Kuši (Воја Куши).

References

• Pero Morača (1961). Ratna sećanja: aktivista jugoslovenskog revolucionarnog radničkog pokreta. Kultura. U našoj grupi bio je Vojo Kuši iz Skadra, koga je tadašnja albanska vlada poslala na školovanje u Vojnu akademiju u Beogradu. Pri povratku za Albaniju, otišao je u partizane i postao član KPJ. Izvodila se jedna akcija u zimu 1942. godine. 
• Miodrag Marović (1 January 1995). Balkanski Džoker: Albanija i Albanci : istorijska hronika nastajanja i razvoja albanskog pitanja. Kulturni centar. Oni su optuženi da su krivi za „izdajstva i provale” zbog kojih su u Tirani poginuli Kemal Stafa i Vojo Kuši, u Skadru Perljat Redžepi, Jordan Misto i Branko Kadija. „Čaša strpljenja bila je prepuna”, rečeno je na vanrednoj konferenciji u Tirani, ... 
• Vladimir Dedijer (1949). Jugoslovansko-albanski odnosi, 1939-1948. Borba. Partija je doživela tudi hude udarce. V Tirani je v borbi s kara- binjerji junaško padel sekretar CK komunistične mladine Djemal Stafa. V Skadru so junaško padli tovariši Perljat Redžepi, Jordan Misto in Branko Kadija. V Tirani je bil Vojo Kuši z ... 
• Burovic, K. (2011-01-23), "Doprinos Srpsko-Crnogorske manjine u istoriji Albanskog naroda", Novinar Online, Vojo Kušić (1918-1942) – komunistički militant, član Komunističke grupe Skadra od osnivanja, 1942. godine bira se za člana Pokrajinskog komiteta za Tiranu i imenuje se komandantom gerilskih jedinica Narodno-oslobodilačkog rata u Albaniji. Pao je u okruženju u Tirani, zajedno sa Sadikom Stavileci (Albanac) i Džodži Martini (Vlah). Istoriografija Albanije je okarakterisala njihovu borbu kao „Një nga luftimet më heroike të zhvilluara në qytet gjatë vitit 1942″(Jedna od najherojskih borbi razvijenih u grad duž godine 1942)12). Posle rata je proglašen za Narodnog Heroja. Njegovo ime dato je u Albaniji mnogim ulicama gradova, kvartovima, školama, sportskim institucijama i dr. U Tirani mu je podignut i spomenik. Sve sa pretendiranjem da je bio Albanac! Kao i za sve druge. 
• Đurica Labović (1985). Lučonoša sa Prokletija. Nova knjiga. насмеши се Воја Куши. — Али зашто му отвара^ у апетит! — заврте Радуле главом. — Медитираш? — упита Зеко Во^водић. Милић истог трена одговори: — На^бол>е разми1шьам и све мисли ми до- бщу крила, нарочито када ... 
• Owen Pearson (11 July 2006). Albania in the Twentieth Century, A History: Volume II: Albania in Occupation and War, 1939-45. I.B.Tauris. ISBN 978-1-84511-104-5. 
• http://www.pravoslavlje.rs/broj/996/tekst/zivot-srba-u-albaniji/print/lat.  Missing or empty |title= (help)
• "STRANAC U SOPSTVENOJ DOMOVINI". Poslije okupacije Albanije od strane fašističke Italije u aprilu 1939. prvi koji su ustali u odbranu Albanije bili su Crnogorci iz Skadra. Oni su stvorili komunističku grupu u Skadru, a druga komunistička grupa je bila u Korči. Na čelu skadarske grupe, u kojoj su bili braća Vaso i Branko Kadić, Vojo Kušić, Jordan Mistović, Ivo Jovanov, Vojin Dragović, Petar Bulatović, bio je Vasil Santić. Spajanjem ove dvije komunističke grupe stvorena je 8. novembra 1941. u Tirani, u kući Bojke Lazarove, Komunistička partija Albanije.