Botorrita plaque

From Wikipedia, the free encyclopedia

Photograph of Botorrita I (both sides)
Photograph of Botorrita I (both sides)

The Botorrita plaques are four bronze plaques discovered in Botorrita (Roman Contrebia Belaisca, 41°30′N, 1°00′W), near Saragossa, Spain, dating to the early 1st century BC, labelled Botorrita I, II, III and IV

Botorrita II is in the Latin language, but Botorrita I, III and IV, inscribed in the Celtiberian script, constitute the main part of the Celtiberian corpus.

Contents

[edit] Botorrita I

Botorrita I was found in 1970. It is the longest inscription in Celtiberian consisting of a text in 11 lines, on the front face, continued by a list of names on the back side.

A.1. tirikantam bercunetacam tocoitoscue sarnicio cue sua combalcez nelitom
A.2. necue [u]ertaunei litom necue taunei litom necue masnai tizaunei litom soz aucu
A.3. arestaio tamai uta oscues stena uerzoniti silabur sleitom conscilitom cabizeti
A.4. cantom sancilistara otanaum tocoitei eni: uta oscuez boustomue coruinomue
A.5. macasiamue ailamue ambitiseti camanom usabituz ozas sues sailo custa bizetuz iom
A.6. asecati ambitincounei stena es uertai entara tiris matus tinbituz neito tiricantam
A.7. eni onsatuz iomui listas titas zizonti somui iom arznas bionti iom custaicos
A.8. arznas cuati ias ozias uertatosue temeiue robiseti saum tecametinas tatuz somei
A.9. enitouzei iste ancios iste esancios uze areitena sarniciei acainacubos
A.10. nebintor tocoitei ios ur antiomue auzeti aratimue tecametam tatuz iom tocoitoscue
A.11. sarniciocue aiuizas combalcores aleites iste icues ruzimuz abulu ubocum
B.1. lubos counesicum melnunos bintis letontu litocum
B.2. abulos bintis melmu barauzanco lesunos bintis
B.3. letontu ubocum turo bintis lubinaz aiu bercanticum
B.4. abulos bintis tirtu aiancum abulos bintis abulu louzocum
B.5. uzeisunos bintis acainaz letontu uicanocum suostuno/s
B.6. bintis tirtanos statulicum lesunos bintis nouantutaz
B.7. letontu aiancum melmunos bintis useizu aiancum tauro [bin]/tis
B.8. abulu aiancum tauro bintis letontu leticum abulos bintis
B.9. [ ]ucontaz letontu esocum abulos bintis

[edit] Botorrita III

Botorrita III, discovered in 1979, is inscribed in four columns on one side of a plaque, introduced by a heading of two lines. A part of the plaque is missing, but the inscribed portion is complete. It is heavily corroded, and the text was only legible by x-ray.

01: risatioka : lestera[:]ia : tarakuai : nouiz : auzanto
02: eskeninum : taniokakue : soisum : albana
1.1: skirtunos : tirtanikum : l 2.1: sekanos < : > kolukokum : lukinos 3.1: testios : turumokum 4.1: kainu : tirtobolokum
1.2: kontuzos : turos 2.2: tirtanos 3.2: elku : suolakue 4.2: stenion. : turikainos
1.3: retukenos : statulu 2.3: kentiskue : loukaniko < : > uiriaskum 3.3: tirtanikum : uiriaskum : mel 4.3: bolora : kentiskue : melmanzos
1.4: mezukenos : koitina 2.4: mezukenos : turanikum 3.4: kinbiria : kentiskue : turikum 4.4: tiokenesos : uiriaskum
1.5: tueizu : uiroku 2.5: elu : uiriaskum : launiku<e> 3.5: toloku : koitinakue : austunikum 4.5: kalaitos : mturiskum
1.6: munika : koitu : koitina 2.6: likinos : uiskikum 3.6: stenu : bentilikum 4.6: burzu : karunikum
1.7: sekilos : toutinikum : me. 2.7: letontu : auaskum 3.7: burzu : bentilikum : ultatunos 4.7: burzu : abilikum : elazuno
1.8: ultia : uiriaskum : mel 2.8: kasilos : atokum 3.8: koloutios : biniskum 4.8: litu : makeskokum
1.9: sura : matulokum 2.9: usizu : abokum : titos 3.9: antiokos : uiriaskum : melm 4.9: mezukenos : kalisokum
1.10: elkua : raiokum 2.10: burzu : kulukamikum 3.10: elazunos : kaburikum 4.10: koitina : tirikantanko
1.11: buria : batokum 2.11: akuia : sekiloskue : tirilokum 3.11: arkanta : mezukenoskue : abokum 4.11: esueiku : atesikum
1.12: belsa : alasku[m] : mem 2.12: mezukenos : akikum : memun 3.12: arkanta : loukanikum 4.12: kalaitos : kustikum
1.13: elkua : ensikum : seko 2.13: akuia : alaskum : memunos 3.13: stena : ensikum : skirtunos 4.13: antiokos : kustikum
1.14: sekontios : loukanikum : aiu 2.14: terkinos : austikum : eskutino 3.14: burzu : betaskum 4.14: kabutu : abokum
1.15: sura : uiriaskum : mel 2.15: koitina : abokum : useizunos 3.15: koitu : samikum : melmanzo 4.15: anu : uiriaskum
1.16: stena : muturiskum : tirtu. 2.16: tirtouios : turumokum 3.16: sekontios : ubokum 4.16: kalaitos : muturiskum
1.17: sleitiu : karunikum : le 2.17: elaukos : bentikum : rotenanko 3.17: barnai : ensikum : skirtunos 4.17: akuia : albinokum
1.18: retukenos : ensikum 2.18: elkuanos : muturiskum 3.18: tetu : loukanikum 4.18: balakos : sekonzos
1.19: letontu : atokum 2.19: terkinos : telazokum 3.19: stena : uiriaskum 4.19: kara : kalatokum
1.20: bilinos : austikum 2.20: akuia : statu : turaku : tueizunostetoku<m> 3.20: toloku : uiriaskum 4.20: arkanta : mailikum
1.21: belsu : uiriaskum 2.21: mezukenos : elazunos 3.21: arkanta : teiuantikum : tirtunos 4.21: elazunos : albinokum
1.22: sekonzos : uiriaskum : me 2.22: tirtukue : ailokiskum 3.22: mizuku : tirtobolokum 4.22: bubilibor : uiriaskum
1.23: burzu : teiuantikum 2.23: sekilos : mailikum 3.23: retukeno : elkueikikum 4.23: usizu : uiriaskum
1.24: bulibos : turumokum : ultu 2.24: letontu : ustitokum 3.24: kentisum : tuateroskue 4.24: retukenos : telkaskum
1.25: letontu : mailikum 2.25: turenta : kentiskue : ataiokum 3.25: abaliu : berikakue : suaikinokum 4.25: .ria : belsu
1.26: burzu : auikum 2.26: koitina : uerzaizokum : kalmikum 3.26: uiroku : konikum : statulos 4.26: toloku : kurmiliokum
1.27: melmanios : uiriaskum 2.27: elkuanos : kunikum 3.27: aunia : beskokum 4.27: anieskor : talukokum
1.28: karbelos : turumokum : ulta 2.28: launikue : uiriaskum 3.28: bilonikos : elokum : elkinos 4.28: s.[...] < : > alikum
1.29: likinos : uerzaizokum : mem 2.29: koitu : uerzaizokum : aias 3.29: mezukenos : tirtobolokum 4.29: elkueiz  : akikum
1.30: koitu : mailikum 2.30: snaziuentos : ataiokum 3.30: akuios : alikum 4.30: raieni : uizuskikum
1.31: akuios : tetokum 2.31: tais : uiriaskum 3.31: tiriu : uiriaskum 4.31: urkala : austunikum
1.32: saluta : uizuskikum 2.32: basaku : uiriaskum 3.32: turtunazkue : kazarokuu 4.32: tama : ataiokum
1.33: burzu : uiskikum : les 2.33: kalaitos 3.33: sleitiu : totinikum 4.33: retukenos : kustikum
1.34: ana : uerzaizokum : atu 2.34: koitinakue : uiriraskum 3.34: munika : ensikum : skirtunos 4.34: bilosban : betikum
1.35: sanion : baatokum 2.35: likinos : ataiokum 3.35: sekontios : uiriaskum 4.35: koitina : kankaikiskum
1.36: niskekue : babokum 2.36: sa[...]i < : > kaburikum : memun 3.36: sura : suaikinokum 4.36: likinos : kuezontikum
1.37: biurtilaur : alaskum 2.37: kares : .ruaku : korkos 3.37: koitina : suoli.kum 4.37: munika : uerzaizokum
1.38: bini 2.38: to[..]r.tetokum : kekas : ko 3.38: bilir. < : > turtuntakue : telkaskum 4.38: terkinos : turanikum
1.39: rusku : uiriaskum : kentisku<e> 2.39: aureiaku 3.39: elu < : > karbilikum 4.39: teuzesi : kustikum
1.40: or..bilos : likinoskue 2.40: tuate.eskue : uiriaskum 3.40: terkinos : atokum : launikue 4.40: kaukirino
1.41: abo..kum 2.41: burzu : babouikum 3.41: mizuku : telkaskum
1.42: abu..akuiakue : araiokum 2.42: koitu : kuinikum : tirtunos 3.42: melmantama : bentilikum
1.43: alu : aiukue : araiokum 2.43: [.....] : loukanikum : tirtunos 3.43: markos : kalisokum
1.44: kalos : telkaskum 2.44: toloku : kalisokum : atinos 3.44: arkanta : toutinikum
1.45: elazuna : loukanikum 2.45: tarkunbiur 3.45: tolokunos : ke : kalisokum
1.46: mezukenos : loukanikum 2.46: bibalos : atokum : tirtano 3.46: sura : ensikum : melman < : > ba (?)
1.47: burzu : tirtobolokum 2.47: sikeia : beteriskum 3.47: usama : abaloskue : karunikum
1.48: sleitiu : makeskokum 2.48: sekontios : turumokum : ultatun 3.48: elazuna : balaisokum
1.49: iunsti.[.] : uiriaskum 2.49: tekos : konikum 3.49: likinos : turumokum : ti
1.50: tioken.s : uiriaskum 2.50: bartiltun : ekarbilos 3.50: tueizunos : binis.kum
1.51: uiroku : turumokum 2.51: munika < : > elkuakue : koitinas 3.51: bilonikos : ensikum
1.52: mizuku : retukenos : tirtanos 2.52: terkinos : toutinikum : leton 3.52: ebursunos : mailikinokum
1.53: munikakue : uiriaskum 2.53: katunos : burikounikum 3.53: arkanta : ailokiskum
1.54: burzu : atokum 2.54: elazuna : ukulikum 3.54: suros : alikum
1.55: aualos : kortikos 2.55: keka : kabelaikiskum 3.55: ultinos : amakue : uiriaskum
1.56: amu : kankaikiskum 2.56: munika : tolisokum : tirtun 3.56: babos : kentiskue : uiriaskum
1.57: kaiaitos : litukue : abokum 2.57: elazuna : ensikum : turo 3.57: turaios : litanokum : kurmilokum
1.58: aba : muturiskum 2.58: sekonzos : bentikum 3.58: launikue : uiriaskum
1.59: barnai : turumokum : tirs 2.59: tokiosar : ensikum 3.59: kari : uiriaskum
1.60: mezukenos : abokum : turo 2.60: akuia : abokum : letontunos 3.60: kuintitaku : mailikinokum

[edit] Botorrita IV

Botorrita IV, discovered in 1994, consists of 18 lines on both faces of the plaque. The text is fragmentary. The tirikantam of Botorrita I reappears in line A.1.

A.1. [...]tam:tirikantam:entorkue:toutam[...]
A.2. [...]:sua kombal[.]z:bouitos:ozeum:[...]
A.3. [...]i:turuntas:tirikantos:kustai:bize[...]
A.4. [...]a:karalom:aranti:otenei:ambi[...]
A.5. [...]kom:atibion:taskue:.a.s[...]
A.6. [...]kue:usimounei:[...]
A.7. [...]karalom:ios:lu.e.s[...]
A.8. [...]oi.u..ti:esta[...]
A.9. [...]uta:...kue[...]
A.10. [...]ti.. n.e[...]
B.1. [...]e .. i[...]
B.2. [...]atuz:uta:e[...]
B.3. [...]isum:..ti:[...]
B.4. [...]olo...:iom:u[...]
B.5. [...]toke...ta:.ue:tizatuz[...]
B.6. [...]l..lez.l.toioan[...]
B.7. [...]toruonti:stoteroi:tas[...]
B.8. [...]ko..esusiomo..o[...]

[edit] Further reading

  • Beltrán Lloris, Francisco (1996): «Useisu aiankum tauro no era bintis. Una nota de lectura sobre la cara B de Botorrita 1», La Hispania prerromana, pp. 51-63.
  • Beltrán Lloris, Francisco (2002): «El cuarto bronce de Botorrita», Palaeohispanica 2, pp. 381-393.
  • Beltrán Lloris, Francisco - de Hoz, Javier - Untermann, Jürgen (1996): El tercer bronce de Botorrita (Contrebia Belaisca), Zaragoza.
  • Jordán, Carlos (2004): Celtibérico, Zaragoza.
  • Untermann, Jürgen (1997): Monumenta Linguarum Hispanicarum. IV Die tartessischen, keltiberischen und lusitanischen Inschriften, Wiesbaden.
  • Velaza, Javier (1999): «Balance actual de la onomástica personal celtibérica», Pueblos, lenguas y escrituras en la Hispania Prerromana, pp. 663-683.
  • Villar, Francisco - Díaz, Mª Antonia - Medrano, Manuel Mª - Jordán, Carlos (2001): El IV bronce de Botorrita (Contrebia Belaisca): arqueología y lingüística, Salamanca.