Talk:Walery Cyryl Amrogowicz
From Wikipedia, the free encyclopedia
[edit] No Links
This article does not have any other articles linking to it, nor does it have an entry in the Polish Wikipedia. It is also possible that the text was copied word for word from another source. ... I just thought I would point that out. -- Adz 01:06, 10 December 2005 (UTC)
[edit] Original Article before translation
Walery Cyryl Amrogowicz (1863-1931) - kolekcjoner, numizmatyk, patriota, społecznik i zbieracz zabytków kultury materialnej – pochodził z ziemiańskiej rodziny pomorskiej. W czasie nauki w toruńskim gimnazjum szczególnie upodobał sobie historię i geografię, co miało później zaowocować niezwykłą pasją numizmatyczną. Po zakończeniu nauki objął posadę sekretarza sądowego. Na tym stanowisku pracował m.in. w Toruniu, Pucku i Kościerzynie. Amrogowicz znany był ze swych uczuć narodowych. Przez całe życie współpracował z polskimi organizacjami społecznymi, wspierał materialnie uczącą się młodzież z ubogich rodzin (zawdzięczał mu wykształcenie m.in. dr Aleksander Majkowski – wybitny działacz ruchu kaszubskiego). W Sopocie Amrogowicz założył Bank Ludowy, pomyślany jako pomoc dla drobnego kupiectwa i rzemiosła polskiego, któremu prezesował przez kilka lat.
W latach pierwszej wojny światowej zakupił willę w Sopocie przy ówczesnej Ernststrasse 6 (ul. Poniatowskiego 6 – tuż obok obecnej siedziby Muzeum Sopotu), w której zamieszkał po przejściu na emeryturę w 1919 r. Odtąd Amrogowicz oddał się całkowicie swojej pasji – powiększaniu i opracowywaniu kolekcji numizmatycznej oraz gromadzeniu zabytków sztuki kaszubskiej. Kolekcja obejmowała przede wszystkim monety i medale, których Amrogowicz zebrał około 2000 sztuk. Posiadał ponadto w swoich zbiorach cenną kolekcję grafik (m.in. Rembrandta, Dürera, Chodowieckiego), akwarele specjalnie zamówione u Mariana Mokwy, rysunki dokumentujące architekturę i sztukę kaszubską oraz rozmaite osobliwości, np. tabliczki z pismem klinowym. Jedyną rozrywką Amrogowicza w tym czasie były spacery wzdłuż plaży do Jelitkowa, krótkie wyprawy rowerowe i codzienna kąpiel w morzu – bez względu na pogodę.
Walery Amrogowicz zmarł w 1931 r. w Krynicy, gdzie przebywał na kuracji. Na mocy testamentu jego kolekcja w większości przekazana została Towarzystwu Naukowemu w Toruniu, po wojnie zaś trafiła do zbiorów Muzeum Okręgowym w Toruniu, które w 2004 r. zorganizowało wystawę z okazji 140. rocznicy urodzin Amrogowicza. Obecna prezentacja w Muzeum Sopotu to niejako powrót Walerego Amrogowicza do miejsca, w którym spędził kilkanaście ostatnich lat swojego życia, do miejsca, w którym gromadzona była i uzyskała ostateczny kształt jego niezwykła kolekcja.
Walery Cyryl Amrogowicz w roku 1928 zlecił wykonanie wg własnego projektu monet dwu- i pięciozłotowych. Stemple wykonał niemiecki medalier Karl Goetz, monety wybiła mennica w Monachium (niektóre źródłą podają Norymbergę). Amrogowicz napewno zlecił wybicie monet w brązie i srebrze. Pojawiające się na aukcjach i skatalogowane np. przez Parchimowicza odbitki w złocie i platynie są przypuszczalnie poźniejszymi biciami. Nakłady oczywiście znane nie są.
"Było tych monet kilka, każda w osobnym futerale. Jedną z nich posłał do Ministerstwa Skarbu, które tego wzoru nie przyjęło. Monety te podarował najbliższym osobom, lecz wskutek wojny zostały utracone (m.in. przez piszącą te słowa)" - Maria Romeyko "Walery Amrogowicz". Romeyko pisze wprawdzie o monetach złotych i srebrnych ale pisała swoje wspomnienia kilkadziesiąt lat później więc różnie mogło być.
"Zdołano ustalić, że kompletów 2- i 5-złotówych nie było więcej niż 10" T. Kałkowski "Tysiąc lat monety polskiej"
Znane są również wzmianki o 10-złotówkach.
